DỰ ÁN THAM KHẢO

DẦU NHIỄM PCB - CHẤT THẢI CỰC KÌ NGUY HIỂM

Tháng 7 năm 2018 vừa qua, INSEE Ecocycle đã xử lý thành công hơn 45 tấn chất thải cực độc – dầu nhiễm PCB bằng công nghệ Đồng xử lý trong lò nung xi măng. Đây là hoạt động quan trọng nằm trong khuôn khổ dự án “Quản lý PCB tại Việt Nam”, được Tổng cục Môi trường cấp phép nhằm tiêu hủy dầu nhiễm PCB triệt để, an toàn cho môi trường theo công ước Stockholm tại Việt Nam.

PCB là viết tắt của Plychlorinated Biphenyls, 1 trong 22 nhóm chất hữu cơ khó phân hủy (POP) được quy định trong công ước Stockholm sẽ được dừng sử dụng vào năm 2020 và tiêu hủy an toàn vào năm 2028 tại Việt Nam.

PCB từng được tôn vinh trong quá khứ như một loại phụ gia lý tưởng của chất cách điện, cách nhiệt trong các thiết bị điện như máy biến áp, tụ điện cho đến khi được phát hiện là nguyên nhân gây ra nhiều thảm họa môi trường tại Nhật, Mỹ, và nhiều nước khác. Độ độc của một số đồng phẳng của PCB chỉ kém 10 lần loại dioxin có tính độc cao nhất. Cơ quan Quốc tế Nghiên cứu Ung Thư (IARC) đã xếp PCB vào nhóm 2A, là nhóm hóa chất độc hại có khả năng gây ung thư.

Dự án “Quản lý PCB tại Việt Nam” thuộc khuôn khổ các hoạt động thực hiên công ước Stockholm tại Việt Nam được chính phủ Việt Nam cùng Ngân hàng Thế giới triển khai, sử dụng nguồn tài trợ từ Quỹ môi trường toàn cầu (GEF).

Dự án giúp xây dựng năng lực quốc gia của Việt Nam nhằm quản lý PCB và lưu trữ an toàn một lượng lớn PCB tại các tỉnh trình diễn nhằm tiêu hủy trong tương lai.

Quy trình thu gom, xử lý được thực hiện nghiêm ngặt đúng theo quy định pháp luật và tiêu chuẩn quốc tế. Tất cả các bước đều được khảo sát, nghiên cứu, đánh giá rủi ro, chuẩn bị kế hoạch kĩ càng và phương án ứng cứu trong trường hợp khẩn cấp, đảm bảo an toàn cho môi trường cũng như người thực hiện công việc. Khí phát thải sẽ được kiểm soát bởi Phòng điều khiển trung tâm bằng hệ thống giám sát khí thải liên lục ghi nhận mức độ phát thải thực tế của các loại khí VOC, NH3, O2, HCl, CO, NO, NO2, SO2, H2O luôn ở mức cho phép, không gây ảnh hưởng đến môi trường.

Quy trình này sẽ được giám sát bởi đơn vị giám sát độc lập – Viện Tài Nguyên và Môi Trường để xác nhận rằng việc tiêu huỷ đã được thực hiện một cách an toàn. Quá trình tiêu huỷ sẽ được chứng kiến bởi các cá nhân và tổ chức có liên quan: Nhà máy Nước Thủ Đức, Tổng công ty cấp nước Sài Gòn, Sở Tài nguyên Môi trường. Bằng dự án này, INSEE Ecocycle mong muốn góp phần xử lý triệt để, an toàn một trong những loại chất thải nguy hại đặc biệt được lưu tâm bởi chính phủ Việt Nam và thế giới, bảo vệ môi trường xanh bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống và bảo tồn nguồn tài nguyên cho thế hệ tương lai.

Thông tin của dự án:

Năm 2012, INSEE Ecocycle Việt Nam được Bộ Tài nguyên và Môi Trường cấp phép xử lý dầu nhiễm PCB bằng công nghệ đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng và hiện là đơn vị duy nhất tại Việt Nam được cấp phép xử lý loại chất thải này. INSEE Ecocycle đã chứng minh được khả năng xử lý PCB một cách triệt để, tuân thủ hoàn toàn các quy định về an toàn và môi trường, về phát thải khí (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đồng xử lý chất thải nguy hại trong lò nung xi măng QCVN 41:2011/BTNMT) và các tiêu chuẩn quốc tế có liên quan.

Trong năm 2014, INSEE Ecocycle Việt Nam đã hoàn tất việc thu gom và xử lý 7 tấn dầu nhiễm PCB của Công ty cổ phần Đầu tư Cửu Long tại cảng Cái Lân, tỉnh Quảng Ninh. Công tác thu gom và xử lý diễn ra dưới sự giám sát của nhiều cơ quan chức năng, đại diện công ty Cửu Long cùng nhiều cơ quan thông tấn báo chí.

Theo Cục Quản lý Chất thải Và Cải thiện Môi trường, cả nước Việt Nam hiện đang có khoảng 1.153 điểm ô nhiễm hóa chất bảo vệ thực vật tồn lưu. Trong số đó, các loại hóa chất khó phân hủy gây nguy hại cho môi trường chiếm tỉ lệ không nhỏ, được tích trữ trong các kho chứa không đảm bảo tiêu chuẩn, theo thời gian, các kho chứa này bắt đầu xuống cấp, hóa chất rò rỉ xuống sàn kho và theo mạch nước ngầm làm ô nhiễm khu vực dân sinh trầm trọng.

Trước hiện trạng này, Bộ TN&MT kết hợp với UNDP tổ chức đấu thầu tìm đơn vị có chức năng xây dựng kế hoạch, xử lý kho đất nhiễm thuốc bảo vệ thực vật tồn lưu trong phạm vi hai tỉnh trọng yếu nhất là Nghệ An và Hà Tĩnh. Đây là một gói thầu quốc tế công khai với sự tham gia của 14 doanh nghiệp, trong đó có hơn 10 doanh nghiệp quốc tế trong lĩnh vực xử lý chất thải từ Đức, Pháp, Mỹ…

Ngày 30/11/2015, INSEE Ecocycle Việt Nam đã hoàn tất gói thầu quốc tế xử lý 870.963 tấn đất nhiễm thuốc bảo vệ thực vật tồn lưu tại 02 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Dự án “Xây dựng năng lực nhằm loại bỏ hóa chất bảo vệ thực vật POP tồn lưu tại Việt Nam” do Ban Quản lý dự án POP-Pesticide Bộ Tài nguyên và Môi trường và Chương trình Phát Triển Liên Hiệp Quốc (UNDP) tại Việt Nam triển khai và kiểm soát.

870.963 tấn đất bị nhiễm thuốc bảo vệ thực vật tồn lưu tại các huyện từ Vực Rồng, Thạch Lưu, Hòn Trơ, Chiến Thắng, Tân Phú và Nghĩa Đàn được thu gom, sau đó vận chuyển về cở sở của INSEE Ecocycle tại Hòn Chông để xử lý bằng công nghệ Đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng. Hoạt động này được diễn ra dưới sự giám sát trực tiếp của các chuyên gia của Bộ TN&MT và UNDP.

Công nghệ Đồng xử lý chất thải trong lò nung xi măng là một trong những phương pháp quản lý chất thải an toàn thân thiện với môi trường do những ưu điểm: nhiệt độ cực kỳ cao và ổn định – lên đến 2.000°C cho phép tiêu hủy chất thải triệt để; không còn thành phần phải chôn lấp sau quá trình xử lý, loại trừ các rủi ro ảnh hưởng môi trường so với việc phân hủy chất thải hay chôn lấp; môi trường kiềm cao sẽ hấp thụ các khí axít phát sinh từ quá trình xử lý, theo đó, những ảnh hưởng tới môi trường từ các khí axít này sẽ được loại bỏ; Hệ thống kiểm soát phát thải liên tục 24/24 tại tất cả các cơ sở của INSEE Ecocycle giúp đảm bảo phát thải an toàn.

Xuyên suốt quá trình xử lý, những chỉ số an toàn đều được đo lường và báo cáo cụ thể, nghiêm ngặt. Đặc biệt, INSEE Ecocycle Việt Nam đã mời đơn vị đánh giá tác động môi trường độc lập Pacific Environment của Úc để đo các chỉ số phát thải trong quá trình xử lý. Kết quả cho thấy việc xử lý không ảnh hưởng đến phát thải, thực tế, tất cả chỉ số phát thải đều thấp hơn rất nhiều so với giới hạn yêu cầu, cụ thể, nồng độ khí thải HCl, CO, SO2, NOx đều nằm trong mức quy định, hàm lượng bụi thải ra rất thấp, hoàn toàn không đáng kể so với hạn mức tiêu chuẩn.

Xử lý hoàn toàn lượng thuốc BVTV tồn lưu bên trên còn đóng góp vào chủ trương “xử lý dứt điểm các khu vực ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng đến năm 2025” của chính phủ Việt Nam. Người được hưởng lợi đầu tiên chính là người dân sống trong khu vực ô nhiễm nay đã được cải tạo và phục hồi.