Thông tin về Đa dạng sinh học

Ngày 16/3/2025, Ban quản lý Khu bảo tồn Loài và Sinh cảnh Phú Mỹ (tỉnh Kiên Giang) vui mừng ghi nhận thêm 23 cá thể sếu đầu đỏ về kiếm ăn tại vùng lõi của khu bảo tồn. Tính từ ngày 11 đến 16/3, tổng số lượng sếu về khu vực này đã lên đến 45 con – con số cao nhất kể từ đầu mùa. Trong số đó, có những cá thể trưởng thành nặng hơn 10kg và cao hơn 1,3m, cho thấy sự xuất hiện của đàn sếu mạnh khỏe và đầy sức sống.

Hình 1: Đàn sếu đầu đỏ 23 con về vùng lõi Khu bảo tồn Phú Mỹ ăn và kiếm bạn tình, sinh sản - Ảnh: Khu bảo tồn Phú Mỹ cung cấp

Xem clip sếu kiếm ăn tại Khu Bảo tồn Loài và Sinh cảnh Phú Mỹ: Truy cập tại đây

Sếu đầu đỏ là loài chim quý hiếm, nằm trong Sách đỏ và được bảo vệ nghiêm ngặt ở nhiều quốc gia. Việc những đàn sếu đông đảo quay trở lại Phú Mỹ không chỉ là một hình ảnh đẹp về thiên nhiên, mà còn là minh chứng cho hiệu quả của các nỗ lực bảo tồn sinh cảnh đang được triển khai tại khu vực này. Theo các chuyên gia, đàn sếu trên có khả năng di cư từ Campuchia sang Việt Nam để tìm kiếm nguồn thức ăn và bạn tình trước khi kết thúc mùa di cư, sau đó sẽ tiếp tục hành trình đến các khu vực khác để sinh sản. Khu bảo tồn Loài và Sinh cảnh Phú Mỹ là một trong những khu vực sinh thái quan trọng của tỉnh Kiên Giang, được xây dựng nhằm bảo vệ hệ sinh thái đặc trưng của vùng đất ngập nước, đồng thời tạo môi trường sống tự nhiên lý tưởng cho nhiều loài động, thực vật quý hiếm – trong đó có sếu đầu đỏ. Nhờ vào hệ thực vật đa dạng, đặc biệt là các loại cỏ năng – nguồn thức ăn chính của sếu, Phú Mỹ đang từng bước khẳng định vai trò là điểm dừng chân an toàn và giàu dinh dưỡng của các loài chim di cư.

Hình 2: Đã có lúc sếu về sống tại Vườn quốc gia Tràm Chim số lượng lên đến hàng ngàn con - Ảnh tư liệu: NGUYỄN VĂN HÙNG

Bên cạnh nỗ lực của các cơ quan chức năng và tổ chức bảo tồn, sự đồng hành từ khối doanh nghiệp đóng vai trò không nhỏ trong việc duy trì và phục hồi môi trường sinh thái tại Phú Mỹ. INSEE Việt Nam - trước đây là Holcim Việt Nam - một trong những doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực phát triển bền vững – đã và đang góp phần tích cực vào công tác bảo tồn tại khu vực này.

Trước đây, chúng tôi đã có thỏa thuận hợp tác với Hội Sếu Quốc tế (ICF) nhằm tìm kiếm các vùng đất ngập nước an toàn cho sếu đầu đỏ thay vào bãi ngủ trong mỏ sét Bình Trị và các đồng năn vốn đã chuyển thành ao tôm, cá đã được ký vào tháng 8 năm 2008.  Trong giai đoạn từ năm 2008 đến 2016, sự hợp tác giữa Holcim/INSEE Việt Nam và Tổ chức Quốc tế Bảo tồn Sếu (ICF) đã ghi dấu ấn sâu sắc với chuỗi hoạt động vì bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển cộng đồng tại khu vực Phú Mỹ. Khởi đầu từ năm 2008–2009, hai bên đã thực hiện các nghiên cứu thị trường, khảo sát kinh tế - xã hội và tổ chức đào tạo nghề đan lát thủ công từ cỏ bàng Lepironia nhằm tạo thêm sinh kế cho người dân trong khu vực. Song song đó là các hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học như giám sát quần thể sếu đầu đỏ, bảo vệ sinh cảnh đất ngập nước và khảo sát đa dạng sinh học.

Hình 3: Sếu đầu đỏ về kiếm ăn ở vùng đệm Khu bảo tồn Phú Mỹ và ngủ lại đêm - Ảnh: Khu bảo tồn Phú Mỹ cung cấp

Trong các năm tiếp theo (2010–2012), chương trình được mở rộng với các hoạt động quản lý môi trường như điều tiết mực nước, kiểm soát các loài cỏ dại xâm lấn, phòng chống cháy rừng và đặc biệt là hỗ trợ thành lập Khu Bảo tồn Phú Mỹ. Cam kết trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) của Holcim/ INSEE được thể hiện rõ nét qua các dự án thiết thực như xây dựng hồ chứa nước mưa phục vụ cộng đồng địa phương và tổ chức khám nha khoa định kỳ hằng năm cho học sinh Trường Tiểu học Phú Mỹ. 

Nỗ lực bền bỉ suốt gần một thập kỷ này đã được ghi nhận bằng sự kiện quan trọng vào năm 2016: Khu Bảo tồn Thiên nhiên Phú Mỹ chính thức được thành lập – một cột mốc đáng tự hào trong hành trình bảo tồn thiên nhiên và phát triển bền vững của khu vực. Với cam kết tạo ra tác động tích cực ròng đến năm 2030, INSEE đã triển khai hàng loạt hành động cụ thể, trong đó nổi bật là mục tiêu trồng 110.000 cây bản địa tại khu vực nhà máy và hai khu vực bù đắp đa dạng sinh học. Trong năm 2024, hơn 37.000 cây địa phương đã được trồng và bàn giao cho Khu bảo tồn Loài & Sinh cảnh Phú Mỹ. Kế hoạch trong năm 2025 sẽ tiếp tục với việc trồng và bàn giao thêm 10.000 cây tràm gió – loài cây đặc trưng của vùng đất ngập nước, góp phần tái tạo hệ sinh thái tự nhiên và tạo điều kiện thuận lợi cho các loài chim như sếu đầu đỏ sinh sống.

Hình 4: INSEE tài trợ 37,000 cây địa phương và tổ chức hoạt động trồng cây tại Khu bảo tồn Loài & Sinh cảnh Phú Mỹ năm 2024

Sự trở lại của đàn sếu đầu đỏ tại Phú Mỹ là một tín hiệu tích cực, thể hiện mối liên kết chặt chẽ giữa thiên nhiên và con người trong hành trình bảo vệ đa dạng sinh học. Những hành động thiết thực từ các tổ chức, doanh nghiệp không chỉ góp phần khôi phục môi trường mà còn khẳng định vai trò trách nhiệm xã hội trong phát triển bền vững. Khi con người biết chung sống hài hòa với thiên nhiên, những giá trị sinh thái quý giá như đàn sếu đầu đỏ sẽ tiếp tục được gìn giữ và phát triển cho thế hệ mai sau.